“Ağzının payını vermek” deyimi, birine gerektiği şekilde karşılık vermek, hak ettiği cevabı ya da dersi vermek anlamına gelir. Bir kişi, başkasına haddini bildirmek, doğru olmayan bir davranışını ya da sözünü cevaplayarak düzeltmek amacıyla bu deyimi kullanır. Genellikle, birinin hak etmediği bir şekilde konuştuğunda ya da davranışta bulunduğunda, ona gereken cevabı vermek için kullanılır.

“Ahı gitmiş vahı kalmış” deyimi, bir kişinin ya da bir şeyin, geçmişteki kötü veya olumsuz bir durumu ya da sonucu yaşamış olduğunu, ancak şu an için bu durumdan kurtulmanın ya da bir şey yapmanın çok geç olduğunu ifade eder. Bu deyim, genellikle bir şeyin veya kişinin durumu için artık yapılacak bir şey olmadığını, her şeyin kötüye gittiğini veya kötü bir sonuç alındığını anlatmak için kullanılır.

Akla karayı seçmek” deyimi, çok büyük bir kararsızlık içinde kalmak, zor bir durumu çözmekte ya da bir konuda kesin bir karar vermekte güçlük çekmek anlamına gelir. Kişi, ne yapacağını bilemez, sağlıklı bir karar almakta zorlanır ve bu durumda zihninde “akla karayı” birbirinden ayırt etmekte, seçim yapmakta zorlanır. Bu deyim, genellikle bir kişinin seçenekler arasında sıkıştığı, hangi yolu izleyeceğini ya da neyi seçeceğini bilemediği durumlar için kullanılır.

“Aklını başına almak” deyimi, bir kişinin düşüncelerini toparlaması, doğru ve mantıklı kararlar alması gerektiğini ifade eden bir deyimdir. Kişi, bazen yanlış hareket ettiğinde ya da dikkatsiz bir şekilde davrandığında, ona bu deyim söylenir. Kişi, yaptığı hatalardan ders çıkararak daha dikkatli ve mantıklı olmalıdır. Bu deyim, bir kişinin dikkatini toplaması, düşünerek hareket etmesi ve sorumluluk bilinciyle doğru kararlar vermesi gerektiğini anlatır.

“Afyonu patlamamak” deyimi, bir kişinin uykusuz, dikkatsiz, tembel ya da yorgun olduğunda, bir şeylere yoğunlaşamayacak ya da tepki veremeyecek durumda olduğunu anlatmak için kullanılır. Yani, kişi bir konuda harekete geçmeyecek, herhangi bir reaksiyon gösteremeyecek veya olaylara tepkisiz kalacak bir durumdadır.

Âdet yerini bulsun” deyimi, genellikle bir davranışın, alışkanlığın ya da bir geleneğin, zamanla yerleşmesi gerektiğini ifade etmek için kullanılır. Türkçede, bir işin ya da davranışın doğru veya uygun bir şekilde yapılması, bir düzenin ya da geleneğin yerleşmesi gerektiğini anlatır. Bu deyim, geleneksel alışkanlıkların ve toplumsal normların önemini vurgular.

“Ağzından yel almak” deyimi, bir kişinin konuşmalarının ya da söylediklerinin boş, anlamsız veya etkisiz olduğuna işaret eder. Bu deyim, özellikle kişinin söylediklerinin herhangi bir değer taşımadığı, dinleyen veya karşı taraf üzerinde bir etki yaratmadığı durumlarda kullanılır. Kısacası, kişinin ağzından çıkan sözlerin “havada uçan”, gerçek bir anlam taşımayan ya da herhangi bir sonuç doğurmayan türden olduğu anlatılmak istenir.

“Ağzından laf almak” deyimi, bir kişinin zorla veya ısrarla konuşmasını sağlamak, yani düşündüklerini, duygularını, gizlediği bir şeyi veya sırlarını ondan öğrenmek amacıyla onu konuşturmak anlamında kullanılır. Bu deyim, genellikle birinin kolayca söylemekte isteksiz olduğu bir şeyi, ona baskı yaparak, sorular sorarak, çeşitli yöntemlerle ya da ikna ederek öğrenmek anlamına gelir. Deyim, bazen kişiye dolaylı bir baskı yapmayı ya da uzun bir süreç içinde, ısrarla o kişiyi konuşturmayı da ifade edebilir.